Marktontwikkelingen december 2025

De trend van de afgelopen maanden van verder herstellende aandelen- en obligatiebeurzen, werd in november een halt toegeroepen. De wereldwijde aandelenindex MSCI All Countries gaf ruim 0,5% prijs, terwijl ook de Nasdaq (-1,5%) en de AEX (-2,89%) een daling lieten zien. Uitzondering was de Amerikaanse index van 500 grootste bedrijven in de VS, de S&P 500, die een lichte stijging van 0,1% liet zien. De obligatiemarkt gaf een licht positief beeld in november, waarbij de breed gespreide obligatie-index van Bloomberg een positief rendement van 0,3% behaalde. Opvallend was echter vooral de stijging van de goudprijs van ruim 5% (in US$).

Een pas op de plaats voor de aandelenbeurzen

De internationale aandelenbeurzen hebben in de maand november een pas op de plaats gemaakt en nieuwe records werden de afgelopen maand dan ook niet neergezet. Er was eerder sprake van wat winstnemingen na de sterke maanden vanaf mei. Er was meer aandacht voor hoge aandelenwaarderingen, zorgen over de winstgevendheid van bedrijven die veel in AI investeren en twijfels over de waarschijnlijkheid van een renteverlaging door de Fed. Daarnaast werd ook reikhalzend uitgekeken naar de kwartaalcijfers van Nvidia, qua beurswaarde inmiddels het grootste bedrijf in de wereld. Het lijkt er wel op dat ‘micro’ inmiddels ‘macro’ is; het is wonderlijk om te zien dat de kwartaalcijfers van één enkel bedrijf, de richting van de aandelenbeurzen op korte termijn kunnen bepalen. Hoewel dat ene bedrijf inmiddels wel 5% van de totale wereld aandelenindex uitmaakt.

Solide kwartaalcijfers van bedrijven

Inmiddels hebben vrijwel alle S&P 500 bedrijven hun derde kwartaalcijfers gepubliceerd en samenvattend kunnen we wel spreken van (zeer) sterke kwartaalcijfers. Meer dan 80% van de bedrijven hebben qua winst per aandeel de markt positief verrast en ruim 75% als we kijken naar de gerapporteerde omzet. Deze percentages positieve verrassingen liggen hiermee ruim boven het vijfjarig gemiddelde. De gemiddelde winstgroei kwam uit op ongeveer 13%, terwijl analisten zo’n 8% verwacht hadden. Dit past echter wel in een trend; de laatste vier kwartalen lieten allemaal een dubbelcijferige groei van de bedrijfswinsten zien.

De Amerikaanse economie groeit nog steeds sterk en dat kwam al tot uiting in de cijfers van de grote Amerikaanse banken, die allemaal de verwachting van analisten overtroffen. Ook de grote technologiebedrijven in de VS lieten sterke kwartaalcijfers zien, waarbij bijvoorbeeld Alphabet, Amazon, Apple en Microsoft de winstverwachtingen wisten te overtreffen. Maar ook het eerder genoemde Nvidia stelde niet teleur en wist de verwachting van analisten wederom te overtreffen; dit keer met een omzetstijging van ruim 60% ten opzichte van één jaar eerder. Daarnaast was ook de gerealiseerde brutomarge veel beter dan gedacht. Toch blijft de gedachte boven de markt hangen of de immense investeringen in kunstmatige intelligentie ook weer terugverdiend kunnen worden.

De wederopstanding van China

China maakt een stevige comeback in de beleggingswereld. Waar westerse investeerders het land twee jaar geleden nog massaal meden vanwege geopolitieke spanningen en zorgen over de economie, is de interesse inmiddels terug. De gedwongen verkoopgolf begin 2024 drukte de waarderingen van Chinese aandelen naar extreem lage niveaus; sindsdien zijn de koersen flink gestegen.

Opvallend is dat de Chinese economie veel robuuster blijkt dan voorspeld. Ondanks de zware vastgoedcrisis en handelsspanningen met de VS, wist China een recessie te vermijden. De overheid grijpt in wanneer de groei vertraagt, wat vertrouwen geeft aan beleggers. Tegelijkertijd zorgt de technologische sector voor nieuwe impulsen, waardoor de economie overeind blijft ondanks problemen in traditionele sectoren. Ook het internationale imago van China is verbeterd. Waar investeren in China eerder als risicovol werd gezien, is die reputatieangst inmiddels afgenomen. De politieke koers van de Verenigde Staten, met name onder president Trump, heeft hierin onbedoeld een rol gespeeld: zijn harde toon en tarieven hebben het Amerikaanse imago onder bondgenoten aangetast. In opkomende economieën wordt China inmiddels vaak positiever beoordeeld dan de VS.

Een belangrijke motor achter de recente groei is China’s snelle vooruitgang in kunstmatige intelligentie. Chinese bedrijven ontwikkelen AI-modellen die vergelijkbaar zijn met Amerikaanse, maar tegen veel lagere kosten. Nu Amerikaanse techaandelen duur zijn, wordt Chinese technologie steeds aantrekkelijker als alternatief met groeipotentie.
Daarnaast beginnen Chinese huishoudens hun enorme spaargeld, ter waarde van circa 160% van de gehele Chinese aandelenmarkt, steeds vaker te investeren, mede door lage spaarrentes en een zwakke huizenmarkt. Dit kan de vraag naar aandelen verder vergroten.

Ondertussen zijn westerse beleggers nog ondervertegenwoordigd: Chinese aandelen vormen slechts een heel beperkt percentage van wereldwijde indices. Zelfs een kleine verschuiving richting China kan stevige koersstijgingen veroorzaken. Omdat Chinese aandelen nog altijd goedkoop zijn vergeleken met Amerikaanse, is er genoeg ruimte voor verdere groei.

Kan Nederland voldoende investeren in de eigen economie?

De voormalig ECB-president Mario Draghi stelde recent dat Europa aanzienlijk meer moet investeren om de toekomstige verdiencapaciteit veilig te stellen. Ook in Nederland onderzoekt voormalig ASML-CEO Peter Wennink welke investeringen noodzakelijk zijn om onze concurrentiekracht te behouden en te versterken. Maar als Nederland meer moet investeren, is er dan wel voldoende kapitaal beschikbaar om dat te financieren?

Wie naar de nationale vermogenspositie kijkt, ziet dat Nederland in uitzonderlijk sterke financiële gezondheid verkeert. De totale hoeveelheid particulier spaargeld en deposito’s is de afgelopen jaren explosief gestegen. Inmiddels staat er ruim €500 miljard van huishoudens ongebruikt op spaarrekeningen. Dit is kapitaal dat nauwelijks rendeert, maar in potentie wel ingezet kan worden voor productieve investeringen. Nog indrukwekkender is de omvang van de tweede pijler: Nederlandse pensioenfondsen beheren samen bijna € 1.900 miljard. Een aanzienlijk deel hiervan bestaat uit uitgestelde belastingopbrengsten; groot genoeg om in theorie zelfs de volledige staatsschuld af te lossen.

Zelfs wanneer de impliciete belastingclaim op pensioenkapitaal buiten beschouwing wordt gelaten, blijft de staatsschuld zeer dragelijk. Sinds de eurocrisis is deze gedaald van circa 64% naar ongeveer 44% van het bbp, terwijl tegelijkertijd de vermogenspositie van de overheid sterk is verbeterd. In de miljoenennota wordt jaarlijks het saldo van overheidsbezittingen en overheidsschulden weergegeven en dat staat inmiddels op een positieve € 400 miljard. Deze structureel sterke balanspositie verklaart waarom de internationale kapitaalmarkt zoveel vertrouwen heeft in Nederland.

Dat vertrouwen is zichtbaar in de financieringskosten: de rente-opslag ten opzichte van Duitsland is gedaald tot minder dan 0,2 procentpunt en alle grote kredietbeoordelaars waarderen Nederland met een triple A-status. Voor een relatief klein land met een open economie is dat uitzonderlijk. Het is een duidelijk signaal dat Nederland zonder al te grote problemen kan lenen om gerichte investeringen te doen in infrastructuur, innovatie, digitalisering, onderwijs en verduurzaming.

Vooruitzichten 2026

Hoewel we nog een paar weken te gaan hebben kijken we ook al vooruit naar het nieuwe beleggingsjaar 2026. Zullen de centrale banken de rente nogmaals verlagen in 2026, of kan er zelfs een renteverhoging komen? Bij het schrijven van dit artikel weten we inmiddels dat de Fed de beleidsrente in de VS deze week nog verlaagd heeft. Blijven de belangrijkste economieën groeien of koelen deze af? En blijven de bedrijfswinsten ook in 2026 fors doorgroeien, zoals ook in 2025 het geval was? Collega Chris van der Woel zal daar een blik op werpen in het volgende artikel.