Wat de Amerikaanse staatsschuld betekent voor uw obligatiebeleggingen

“Geld lenen kost geld”. Wie is niet bekend met deze uitspraak? In Nederland is dit een verplichte waarschuwing bij kredietreclames, maar in de VS lijkt die boodschap steeds relevanter voor de overheid zelf. Kredietbeoordelaar Moody’s verlaagde recent de kredietstatus van VS (S&P Global en Fitch verlaagden al in respectievelijk 2011 en 2023), waarmee zij haar prestigieuze AAA-status kwijtraakte. Beleggers eisen nu een hogere rentevergoeding op Amerikaanse staatsobligaties, ter compensatie van de toenemende risico’s. Deze ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op de obligatiebeleggingen in uw portefeuille.

Een staatsschuld van $ 36.000.000.000.000

De Amerikaanse staatsschuld bedraagt momenteel circa $ 36 biljoen. Opmerkelijk is dat dit gepaard gaat met een begrotingstekort van ongeveer 6% van het BBP, terwijl de economie juist in een stabiele conditie verkeert met relatief lage werkloosheid (4,2%). In het verleden kwamen zulke tekorten vooral voor tijdens recessies.

Met het nieuwe wetsvoorstel dat op 23 mei 2025 met één stem verschil is goedgekeurd door het U.S. House of Representatives, genaamd ‘One Big Beautiful Bill Act’, vrezen critici dat de staatsschuld van de VS alleen maar verder zal toenemen. Deze wet bevat beleidsmaatregelen op het gebied van belastingverlagingen, forse sociale bezuinigingen en verhoogde overheidsuitgaven in defensie, immigratie en fossiele energie. Met aanhoudende begrotingstekorten en stijgende rentelasten (door de hogere

rentevergoeding op staatsobligaties), voorspelt de Bank of America dat de staatsschuld kan stijgen naar 200% van het BBP in 2047.

Rentevergoeding in historisch perspectief

Jarenlang was de staatsschuld niet problematisch te noemen. De dollar is de wereldreservemunt, wordt gezien als een veilige haven en het is zeer onwaarschijnlijk dat de VS op een bepaald moment niet meer aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. Daarnaast daalde de rentevergoeding op Amerikaanse staatsobligaties jarenlang, door onder andere grote vraag vanuit institutionele partijen, lage inflatieverwachtingen en fiscale stimulatie van de centrale banken.

Medio 2020 bedroeg de rentevergoeding 0,60% op een 10-jarige staatsobligatie van de VS. Door een combinatie van onder andere stijgende inflatie, verhogingen van de beleidsrente door de FED, veranderingen in vraag & aanbod van obligaties en geopolitieke spanningen is deze rentevergoeding gestegen naar 4,34% momenteel.

Door de stijgende rente lopen de rentelasten van de VS snel op. In 2015 bedroegen de rentelasten nog $ 223 miljard. Het onafhankelijke Amerikaanse Congressional Budget Office (CBO) verwacht dat dit in 2025 bijna $ 1 biljoen zal bedragen. Daarmee overstijgen ze de uitgaven aan het sociale verzekeringsprogramma Medicare en evenaren ze zelfs de defensiebegroting. De alsmaar stijgende staatsschuld wordt een steeds grotere zorg voor beleggers, met als gevolg dat de rentevergoeding op staatsobligaties van de VS structureel op een hoger niveau zal komen te liggen dan deze de afgelopen jaren is geweest.

Enige nuance

Het is logisch dat de stijgende staatsschuld van de VS een aandachtspunt is voor vele beleggers. Toch is het belangrijk om dit in perspectief te plaatsen. De staatsschuld is genoteerd in haar eigen valuta, waardoor de Amerikaanse overheid altijd extra dollars kan creëren/bijdrukken om de schulden af te betalen. Er is daardoor geen direct risico op klassieke wanbetaling. Daarnaast is de Amerikaanse economie nog steeds de grootste ter wereld. Een groeiende economie, zorgt op termijn voor stijgende belastinginkomsten, waardoor de staatschuld beheersbaar blijft.

De inflatie was jarenlang relatief laag in de VS, nu lijkt de inflatie structureel op een hoger niveau te komen liggen. Volgens de meest recente cijfers kwam de inflatie over april uit op 2,3%. Bijkomend voordeel van een hogere inflatie, is dat de schulden qua reële waarde ook minder waard worden. De inflatie helpt dus op termijn de schulden te verlichten voor de Amerikaanse overheid. Tot slot kan de verlaging van de kredietrating van de VS door Moody’s meer als symbolisch gezien worden. Vergelijk het met een eindexamen economie. De docent heeft de antwoorden opnieuw bekeken en geeft geen 10 meer, maar nog steeds een uitstekende 9,5.

Koersontwikkeling na stijgende rentes

Het lijkt wellicht aantrekkelijk dat een stijgende rente leidt tot een hoger rendement op obligaties, aangezien nieuwe obligaties doorgaans een hogere rentevergoeding bieden. De realiteit is echter complexer. Een stijgende rente is met name gunstig voor beleggers die nieuwe obligatieposities innemen.

Stel, u belegt momenteel in een 10-jarige Amerikaanse staatsobligatie met een rentevergoeding van 3%. Wanneer vervolgens een nieuw uitgegeven obligatie een rentevergoeding van 4% biedt, zal deze nieuwe uitgifte aantrekkelijker zijn voor beleggers. Dit maakt bestaande obligaties minder interessant, wat doorgaans resulteert in een koersdaling van de bestaande obligaties.

Vooral langlopende obligaties ondervinden de grootste negatieve koersimpact bij rentestijgingen. Daarom kiezen wij in de huidige marktomstandigheden bewust voor obligaties met een relatief korte looptijd. De gemiddelde looptijd van de obligaties binnen onze portefeuille bedraagt momenteel 4,5 jaar, ten opzichte van een marktgemiddelde van circa 6,5 jaar. Daarnaast passen wij brede spreiding toe binnen de obligatiecategorieën, waarbij wij beleggen in onder andere Europese staatsobligaties, staatsobligaties uit opkomende markten, bedrijfsobligaties met hoge kredietwaardigheid en obligaties met een bepaald financieel onderpand (Asset Backed Securities).

Daarnaast beleggen wij zo’n 5% van uw vermogen in een alternatief beleggingsfonds dat doorgaans goed presteert in periodes van verhoogde volatiliteit/beweeglijkheid. Deze belegging staat momenteel ruim 10% in de plus sinds het begin van dit jaar.

Hoewel de ontwikkelingen rond de Amerikaanse staatsschuld vragen oproepen en leiden tot hogere rentevergoedingen, biedt dit ook kansen voor herpositionering binnen de obligatieportefeuille. Door brede spreiding, een relatief korte looptijd en een actieve beleggingsaanpak blijven wij alert op risico’s én kansen.